Những Bệnh Trẻ Thường Gặp Trong Dịp Lễ, Tết

Mỗi độ Tết đến, Xuân về, trẻ em được bố mẹ cho đi chơi xuân về quê thăm ông bà, họ hàng. Trẻ dường như được..."phá lệ" so với nếp sống thường ngày. Nhưng cũng chính trong những ngày này, trẻ em lại thường dễ gặp những "trục trặc" về sức khỏe do nếp sinh hoạt hằng ngày bị thay đổi.

Bệnh đường tiêu hóa

Tiêu chảy cấp 

Triệu chứng: Trẻ đi phân lỏng nhiều lần trong ngày, có thể kèm nôn, sốt. Biến chứng nguy hiểm là mất nước, khiến trẻ mệt lả, chân tay lạnh, mắt trũng, thóp lõm, tiểu ít, da khô và nhăn nheo.

Nguyên nhân: Đây là tình trạng chung mà rất nhiều em nhỏ gặp phải, do ngày Tết các bé cứ rả rích suốt ngày bánh kẹo, nước ngọt, hoa quả..., rồi đồ ăn nguội, không ăn cơm cháo đúng bữa, sữa pha sẵn dùng cả ngày...Đặc biệt, những loại bánh mứt, nước ngọt có độ ngọt cao sẽ là môi trường thuận lợi cho những loại vi khuẩn E.coli, Shigella...phát triển và gây bệnh.

Xử trí ban đầu: Bù nước bằng cách cho trẻ uống các loại dung dịch điện giải có sẵn trên thị trường như: ORS, Hydrite. Cho trẻ uống từng thìa. Sau mỗi lần trẻ đi ngoài cho uống 50-100ml tùy theo tuổi, nếu lớn cho uống theo nhu cầu của trẻ. Cho uống hạ nhiệt nếu trẻ sốt cao. Tiếp tục cho trẻ bú mẹ, ăn dặm. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám nếu trẻ vẫn tiếp tục bị tiêu chảy sau hai ngày điều trị như trên hoặc nếu trẻ sốt cao, có các dấu hiệu mất nước, phân có nhày máu hoặc ăn kém.

Ngộ độc thức ăn

Triệu chứng: Thường sau khi ăn thức ăn bị nhiễm độc tố, nhiễm khuẩn khoảng 1-6 giờ, trẻ bị đau bụng từng cơn, nôn nhiều lần, có thể có tiêu chảy, trẻ nhanh chóng đi vào tình trạng mệt lả. Những người khác trong gia đình cũng có thể bị tương tự.

Nguyên nhân: Đây là bệnh rất thường gặp trong các dịp lễ hội, đặc biệt là Tết Nguyên đán. Nguyên nhân chủ yếu do sử dụng thức ăn không đảm bảo vệ sinh, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn cũ lưu trữ không đúng cách, thực phẩm tươi sống bị nhiễm khuẩn.

Xử trí ban đầu: Cho trẻ nằm nghỉ, uống trà gừng nóng, ăn nhẹ, dùng dung dịch bù nước điện giải bị mất. Nếu có dấu hiệu mất nước nặng, nôn nhiều, cần đến bệnh viện để được xử trí thích hợp.

Lưu ý đặc biệt:

Trẻ tuổi bú mẹ có biểu hiện bỗng dưng bỏ bú, ưỡn người, khóc thét, đi ngoài phân máu có thể là biểu hiện của lồng ruột, cần đi cấp cứu khẩn trương.

Trẻ lớn kêu đau  bụng vùng quanh rốn hoặc hố chậu phải, buồn nôn, sốt nhẹ, bí trung tiện...cần cảnh giác trẻ viêm ruột thừa.

Trong hai trường hợp trên, dù thời gian nào (kể cả giao thừa hay mồng Một Tết) cũng phải đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Trái ngược với tình trạng nhiều trẻ phải vào viện vì ăn quá no, ăn vô tội vạ bánh kẹo...thì cũng nhiều trẻ khi gia đình bế tới bệnh viện trong tình trạng khóc ngằn ngặt do...đói. Ngày Tết đông người, ăn uống không đúng giờ, người này nghĩ người kia đã cho trẻ ăn rồi, nhưng thực tế là trẻ bị bỏ đói. Không chỉ khiến bé quấy khóc mà việc bỏ đói này có thể gây hậu quả làm cho trẻ bị hạ đường huyết.

Bệnh đường hô hấp

Cảm, cúm 

Triệu chứng: Nếu cảm thường trẻ sẽ sốt nhẹ, sổ mũi nước trong, hắt hơi,ngạt mũi nhưng trẻ vẫn ăn, chơi bình thường. Nếu bị cúm trẻ sẽ sốt cao, ho, sổ mũi, hắt hơi và thường đau nhức cơ, mệt mỏi, ăn uống kém.

Nguyên nhân: Bệnh này hay gặp nhất vào mùa lạnh, lây truyền nhành trong dịp Tết vì mật độ người đông, nhất là những nơi vui chơi công cộng. Tác nhân gây bệnh là các siêu vi trùng cúm với rất nhiều chủng loại khác nhau.

Xử trí ban đầu: Cho trẻ nghỉ ngơi và ngủ nhiều hơn, cho trẻ ăn với chế độ ăn tăng sức đề kháng, dùng thực phẩm dễ tiêu, tránh các thực phẩm có nhiều dầu mỡ, dùng thức ăn có nhiều chất khoáng và vitamin như các loại súp, trái cây (cam, chanh...). Cho trẻ uống thuốc hạ nhiệt nếu sốt cao. Cần theo dõi các triệu chứng của bệnh cúm nặng vì có thể biến chứng viêm phổi và đưa trẻ tới bệnh viện điều trị kịp thời.

Dị vật đường thở 

Dị vật đường thở là một trong những tai nạn dễ gặp trong ngày Tết.

Triệu chứng: Nếu trẻ đang chơi đột ngột ho sặc sụa, khó thở, trợn mắt, mặt tím tái có thể trẻ đã bị hóc dị vật. Dị vật đường thở rất nguy hiểm, nhẹ thi ho sặc tím tái, viêm phổi, nặng sẽ tử vong do ngưng thở.

Nguyên nhân: Trẻ dễ bị sặc hạt dưa, hạt bí, hạt lạc, kẹo cứng, thạch hoặc tiền xu, đồ chơi, khuy áo...

Xử trí ban đầu: Nếu trẻ nói được, khóc được nên đưa trẻ đến ngay bệnh viện dể được khám và gắp dị vật ra.

Có thể sử dụng thủ thuật Heimlich dùng để cấp cứu khi có dị vật lọt vào đường thở. Nguyên tắc của Heimlich là tạo một lực tác động mạnh, đột ngột vào hai lá phổi bằng cách vỗ từ lưng hoặc ép vào cơ hoành, mục đích tạo ra một áp lực lớn đột ngột trong đường hô hấp, đẩy dị vật ra ngoài. Vì thế Heimlich có hiệu quả rất tốt với những dị vật choán gần hết đường thở và dễ di chuyển như viên bi, kẹo...còn những vật khác không choán hết đường thở hoặc có hình dáng góc cạnh thì phải nhờ chuyên khoa Tai Mũi Họng lấy dị vật ra.

Lưu ý: không dùng tay để móc dị vật trong họng của trẻ, nguy cơ sẽ đẩy dị vật vào sâu hơn, gây ngạt thở, tử vong.

Dị ứng

Triệu chứng:

Dị ứng thức ăn: Ngày Tết, trẻ thường được ăn rất nhiều món, nhiều gia vị, nhiều nguồn thức ăn khác nhau. Những trẻ có cơ địa dị ứng thức ăn có thể xuất hiện các triệu chứng như nổi mề đay, đau bụng, khò khè, khó thở, lên cơn hen cấp khi ăn phải thức ăn gây dị ứng. Trường hợp nặng có thể gây sốc phản vệ, nguy hiểm đến tính mạng.

Dị ứng đồ trang sức hoặc mỹ phẩm:

Viêm da vùng bôi mỹ phẩm hoặc nơi đeo đồ trang sức như ở cổ, tai, tay...

Xử trí ban đầu:

Dừng tiếp xúc với chất gây dị ứng.

Nếu triệu chứng nhẹ sau vài ngày có thể tự hết. Nếu trẻ ngứa, khó chịu có thể sử dụng các thuốc kháng histamine uống.

Nếu triệu chứng nặng như khó thở cần đưa đến bệnh viện gần nhất để cấp cứu.

Tai nạn:

Chấn thương sọ não do trẻ bị ngã cầu thang và bỏng điện, bỏng nước là tai nạn thường gặp tại các bệnh viện nhi trong những ngày Tết. Nguyên nhân do trẻ em chơi đùa trong lúc người lớn đang bận mải dọn dẹp nhà, nấu ăn, tiếp khách.

Ngoài ra, trẻ cũng dễ bị tai nạn trong ăn uống bởi người lớn dùng dụng cụ sắc nhọn trong chế biến thức ăn, có thể chỉ là một đầu tăm nhỏ được cài để giữ bông hoa trang trí trên đĩa bánh...Khi nuốt phải những vật sắc nhọn này, trẻ có thể hóc, nguy hiểm hơn, những vật nhọn chui xuống ruột có thể đâm thủng ruột, dạ dày.

Để đề phòng các sự cố bệnh tật trong những ngày Tết cho bé, các bậc cha mẹ chú ý đảm bảo chế độ sinh hoạt, ăn uống và môi trường an toàn.

Theo TS Lê Minh Hương (Khoa miễn dịch - dị ứng, Bệnh viện Nhi TW)

Theo dantri.com.vn